หิน- หินเทียม

หมายถึงเรื่องยาก ๆ เรื่องหนักๆ เพราะกว่าจะมาถึงตรงเรื่องนี้ ก็ต้องขุด ต้องค้น

กัน น่าดูกว่าจะรวบรวมข้อมูลได้มากพอแสดง ทั้งที่เป็นคนชอบหินมาก มีกลุ่มก๊วนที่ชอบเหมือนกัน รวมตัวกันเสาะแสวงหาหินรูปทรงอิสระ ที่สามารถจินตนาการได้หลายอย่างแล้วแต่มุมมองและสายตาที่ปรารถนาจะมองเป็น รูปอะไร เป็นความสุขทางใจที่ซื้อหาไม่ได้

ตาม หลักวิชาการแล้วถ้าจะให้รายละเอียดในเชิงลึกคงทำได้ไม่ดี แต่เป็นสิ่งหนึ่งที่อยากพูดถึง ประโยชน์ที่ได้อาจได้เพียงเล็กน้อย แต่ในด้านความบันเทิงสำหรับผู้ที่มีใจรักและชอบเหมือนกันคงได้โขอยู่

กล่าว ถึงที่มาของหินที่เรานำมาใช้ประดับตกแต่งสวนมาจากแหล่งหลายแหล่ง ลักษณะมีความแตกต่างกันตามแหล่งที่มา การจัดกลุ่มหิน ตามลำดับชั้นหิน ตามยุคต่างๆในทางธรณีวิทยา พบว่าในประเทศไทยมีครบทุกประเภทตั้งแต่ หินอัคนี หินตะกอน หินแปร ตามลำดับ(รายละเอียดมากกว่านั้นแบบล้วงลึกขอหลีกไปก่อนนะ)

ต่อไปเป็นลักษณะกลุ่มหินต่างๆ

1. กลุ่ม หินตะรุเตาพบตั้งแต่ภาคเหนือลงไปจนถึงภาคใต้ของไทย ลักษณะทั่วไปของหินที่พบจะแตกต่างกันไปเนื่องจากสภาพแวดล้อมการเกิดต่างกัน ในส่วนที่พบทางภาคใต้เช่นที่เกาะตะรุเตาจังหวัดสตูล เป็นหินไมกาเชียสแซนด์สโตน (Micaceous sandstone) หินดินดาน และหินดินดานเนื้อผสมปูน (Calcareous shale) สีน้ำตาลแดง     

2.  กลุ่มหินปูนทุ่งสง (Thungsong limestone)   ส่วนใหญ่เป็นหินปูนสีเทาเข้ม-ดำ มักพบผลึกแร่ไพไรต์ (FeS2) และวัตถุที่มีเนื้อปูน (Calcareous materials) ปนอยู่ นอกจากนี้ยังมีมลทินเป็นทราย (Sand) และโคลน (Clay) ปนอยู่เป็นแนวยาวตามระนาบชั้นหิน แทรกสลับเป็นชั้นบางๆ ทั้งตอนล่าง และตอนบนของหินพบ ที่อำเภอร่อนพิบูลย์ จังหวัดนครศรีธรรมราช

3. กลุ่มหินตะนาวศรีพบแผ่กระจายค่อนข้างกว้างขวางในประเทศ กล่าวคือพบเกือบทุกภาคในประเทศไทย ยกเว้นที่ราบสูงโคราช แต่เข้าใจว่าอาจรองรับกลุ่มหินโคราช (Khorat Group) การเปลี่ยนแปลงทางกายภาพและทางเคมีของหินกลุ่มนี้มีมากกว่าหินกลุ่มอื่น จึงทำให้เกิดความยุ่งยากต่อการลำดับชั้นหิน และเป็นหินที่มีปัญหามากกว่ากลุ่มหนึ่งจึงมีผู้แบ่งย่อยเป็นชื่อกลุ่มต่างๆ หลายแบบในที่นี้จะกล่าวถึงที่สำคัญเท่านั้น หินกลุ่มนี้แบ่งออกเป็น 2 หมวด (Formation) ใหญ่ๆ คือ

   3.1) หมวดหินแก่งกระจาน (Kaeng Krachan Formation) หินหน่วยนี้บริเวณเขื่อนแก่งกระจาน จังหวัดเพชรบุรี ประกอบไปด้วยหินโคลน หินดินดาน หินทรายและเกรย์แวก ส่วนใหญ่สีเทาดำ

   3.2) หมวดหินกาญจนบุรี (Kanchanaburi Formation) เป็นหินที่รองรับหินหน่วยแก่งกระจาน โดยทั่วไปหินหน่วยกาญจนบุรีประกอบด้วยหินแปรเกรดต่ำ ได้แก่ หินชนวน หินฟิลไลต์ หินควอร์ตไซต์ และมักบิดเบี้ยวคดโค้งไปมามาก

4. กลุ่มหินราชบุรี Ratchaburi Group) 
       หินราชบุรีส่วนใหญ่ประกอบไปด้วยหินปูนสีเทา-ขาว มักแสดงการโค้งงอให้เห็น บางส่วนแสดงการเกิดผลึกใหม่ ซึ่งแสดงว่าได้ผ่านการแปรสภาพ นอกจากหินปูนแล้วยังพบด้วยหินตะกอนที่มีองค์ประกอบของ เศษตะกอนของหินภูเขาไฟ เช่น หินทราย หินดินดาน หินกรวดมน หินปูนในกลุ่มนี้มีซากดึกดำบรรพ์จำนวนมาก เช่นสัตว์เซลล์เดียวพวกฟิวซูลินิค (Fusulinid) หรือที่เรียกว่า คตข้าวสาร แบรกชิโอปอต (Brachiopods) ปะการัง (Corais) และไบรโอโซน (Bryozoans)

5. กลุ่มหินลำปาง (Lampang Group)
        กลุ่ม หินลำปางเป็นหินที่เกิดจากการสะสมตัวของตะกอนในทะเล แผ่กระจายไม่กว้างขวางมากนัก ส่วนใหญ่พบบริเวณภาคเหนือ เช่นที่จังหวัดลำปาง อำเภอแม่สะเรียง จังหวัดแม่ฮ่องสอน บางส่วนของจังหวัดเชียงราย แพร่ น่าน อุตรดิตถ์ สุโขทัย ตามเส้นทางสายตากแม่สอด ส่วนบริเวณอื่นพบกระจัดกระจายอยู่ตามแนวเขตรอยเลื่อนขนาดใหญ่ เช่น ตอนใต้ของอำเภอทองผาภูมิ อำเภอศรีสวัสดิ์ จังหวัดกาญจนบุรี ตามแนวรอยเลื่อนด่านเจดีย์สามองค์-ราชบุรี แม่น้ำแควใหญ่

6. กลุ่มหินโคราช Khorat Group)
        หินกลุ่มนี้ครอบคลุมพื้นที่ประมาณ 1/3 ของประเทศไทย โผล่ให้เห็นชัดเจนมากบริเวณภาคอีสานหรือที่ราบสูงโคราช  และต่อเนื่องเข้าไปยังประเทศลาว เขมร และเวียดนาม นอกจากนี้ยังพบกระจัดกระจายในส่วนอื่นของประเทศไทย เช่นจังหวัดเชียงใหม่ เชียงราย พะเยา ตาก กาญจนบุรี เป็นต้น
        กลุ่มหินนี้มีผู้ศึกษาตาม เส้นทางสายลพบุรี นครราชสีมา บริเวณผานกเค้า ภูกระดึง เส้นทางสายอุดรธานี-หนองบัวลำพู และบริเวณทิวเขาภูพาน

7. กลุ่มหินกระบี่(Krabi Group)
        หิน กลุ่มนี้มีลักษณะเด่นคือประกอบด้วยหินกึ่งร่วนกึ่งแข็ง  ได้แก หินคาร์บอนาเชียสเชล (Carbonaceous shale) หินทราย ดินมาร์ล (Marl) หินปูนที่เกิดในน้ำจืด (Freshwayer limestone) ชั้นถ่านหิน และ/หรือชั้นหินน้ำมัน (Oill shale) มีสภาพแวดล้อมการเกิดเป็นแบบน้ำจืดและปากแม่น้ำ โดยทั่วไปหินชุดกระบี่มักจะพบในบริเวณที่เป็นแอ่งโด ๆ ระหว่างหุบเขา มักไม่ต่อเนื่องซึ่งกันและกัน

หิน ที่นำมาใช้จัดประกอบงานสวนและตกแต่งภูมิทัศน์นั้น ส่วนใหญ่จะได้จากแหล่งที่มาละแวกใกล้เคียงกรุงเทพฯ ระยะทางการขนส่งไม่ไกลมากได้แก่ หินแถบเมืองกาญจนบุรี สุพรรณบุรี ราชบุรี สระบุรี ลพบุรี โคราช นครนายกลักษณะโดยธรรมชาติของเนื้อหินก็แตกต่างกันไปตามแหล่งที่มาดังที่ กล่าวข้างต้น ความสวยงามก็แล้วแต่จะนำมาสรรสร้างให้ได้บรรยากาศแบบไหน อย่างสไตล์สวนก็เป็นตัวกำหนดการใช้ประเภทของหินเหมือนกัน เช่นยกตัวอย่างการจัดสวนญี่ปุ่น หินที่ใช้ก็น่าจะเป็นหินมอสหรือหินอิสระที่มีรูปทรงเฉพาะตัวนิ่งสงบหาชนิด ที่เลียนแบบให้ได้อารมณ์ญี่ปุ่นใกล้เคียงที่สุด แต่ทำไปทำมาบางทีหินก้อนเดียวกันวางคนละที่ หันคนละด้านก็อาจกลายเป็นสวยสุดๆกับขี้เหร่สุดๆได้เหมือนกัน

เคย ได้ยินเรื่องหินปราบเซียนไหมจะเล่าให้ฟัง เรื่องของเรื่องก็คือ มีหินก้อนหนึ่งจะนำไปใช้จัดสวน มองดูด้วยสายตาแล้วใช้ได้ แต่ทว่า..... จับวางหันซ้ายหันขวาพลิกหน้าพลิกหลังก็แล้ว หงายขึ้นคว่ำลงหามุมที่สวยงามตามจินตนาการมะได้เลย ให้ปวดหัวเป็นที่สุด เจอแบบนี้เรียกว่าเจอหินปราบเซียน วิธีแก้ ให้โยนทิ้งลงไปตรงที่จะจัดนั่นแหละ แบบส่งเดชตามบุญตามกรรม อยู่ท่าไหนเอาท่านั้น ใช้ได้ทันที อันนี้เรียกว่าเจอเซียนปราบ ไม่เชื่อลองดู แก้ปวดหัวได้จริงๆ

ที นี้ก่อนที่จะมาดูว่าหินแต่ละชนิดที่จะนำมาตกแต่งหรือใช้จัดทำเป็นน้ำตกนั้น จะใช้หินแบบไหนที่ได้อารมณ์ตามใจท่าน ขออวดรูปหน่อย ความที่แต่ละก้อนมีรูปร่างไม่เหมือนกันมีความเป็นตัวของตัวเองแต่จะมองเห็น เป็นรูปอะไรก็แล้วแต่จินตนาการของคนมอง

"เข้า ป่าหาหิน"

ก้อนนี้ เหมือนตัวอะไร (เราจินตนาการว่าเป็นหัวปลาฉลาม)

เดิมทีมีฟันครบ แต่ชำรุดตอนขนย้ายเพราะหนักมาก ความกว้างประมาณ 1เมตร ยาว70เซนติเมตร

อันนี้ย่อมลงมาหน่อย แต่หนักน่าดู ลายของเนื้อหิน ของจริงสวยกว่านี้เพราะจะเห็นลายละเอียดมาก

ชุดนี้เป็นหิน Jig Saw คงเคยเป็นหินก้อนเดียวกันตอนหลังแยกตัวเป็นอิสระ(จับแยกได้เป็นชิ้นๆ) 

นี่ ถ้าลองสังเกตุ จะเห็นว่าหินที่นำมาให้ชมนี้เหมือนจะมีปากมีตาทุกก้อนนะ พวกนี้เป็นหินอิสระตามธรรมชาติ ดิบๆไม่ได้แต่งเติม(เป็นของรักส่วนตัว) หากใครรักหินชอบเรื่องหินลองไปชมพิพิธภัณฑ์หินแปลกที่ปทุมสิ เขาย้ายมาจากเจริญกรุง ค่าชมคนไทย20บาทต่างชาติ150บาท จะได้ชมของจริง เปิดโลกทรรศน์ กว้างสร้างจินตนาการไกลไร้พรมแดนได้สุดขีด

การ จัดสวนที่มีนัยแห่งความคิดในเรื่องของธรรมชาติเข้ามาเกี่ยวข้อง นับเป็นการเลียนแบบธรรมชาติ ซึ่งก็เป็นธรรมชาติที่ถูกปรุงแต่งอยู่ดี แต่ขอให้แค่หลงเหลือความรู้สึกเหมือนเป็นธรรมชาติอยู่เท่านั้นก็พอ  การรู้จักเลือกใช้หินเพื่อสร้างองค์ประกอบทำน้ำตก ลำธารที่ใกล้เคียงธรรมชาติที่สุด นับเป็นความสำคัญเบื้องต้น และต้องกำหนดอารมณ์ไว้ด้วย ว่าหินเหล่านี้เมื่อนำมาใช้แล้วจะได้อารมณ์ไหน เพราะสิ่งเหล่านี้เมื่อทำขึ้นมาแล้วสามารถสร้างอารมณ์ได้หรือทำลายอารมณ์ได้ พอกัน

อยู่นานแล้วเป็นแบบนี้ ต้องให้เวลาหน่อย ใจร้อนอด 

เป็น หินที่นำมาใช้จัดวางทำเป็นน้ำตก ลำธารบางส่วนหรือทั้งหมดก็ได้  ไม่หนัก ทำให้ไม่ค่อยยุ่งยากเรื่องโครงสร้างฐานรากเท่าไหร่ ลักษณะจะโปร่งเป็นรูพรุนคล้ายฟองน้ำ เลยถูกเรียกอีกอย่างว่าหินฟองน้ำ ตอนนำมาใช้ใหม่ๆมักจะไม่ค่อยมีมอสติดมาด้วยถ้าหากไม่ใช่หน้าฝนนะ ดูแล้วแห้งๆแดงๆดำๆไม่ค่อยสวย ต้องรอซักระยะ หากที่ที่ทำอยู่ในร่มแสงแดดไม่จัดโปร่งและได้ความชื้นอยู่เสมอ มอสจะค่อยๆขึ้นมาคลุมเนื่องจากหินมีเชื้ออยู่แล้ว

เป็น หินอีกชนิดที่นิยมกันมากเพราะลายเส้นหินลึกละเอียด ชัดเจน จะวางหินในแนวตั้งหรือแนวนอนก็ได้ ให้กลมกลืนและแนวเส้นหินต่อเนื่องกันไป การวางหินสำคัญมาก น้ำตกที่ทำออกมาแล้ว ต้องทำให้ใกล้เคียงของจริงให้มาก จะได้ไม่รู้สึกแปลกแยก ไม่ใช่ทำแล้วดูเหมือนกองหิน ที่เปิดก๊อกน้ำใส่ให้ไหลลงมาเฉยๆ เทคนิคการทำพื้นฐานเป็นสิ่งสำคัญ ไม่รั่วไม่ร้าวไม่ซึมไม่ทรุดแต่ไม่สวยมองทีไรแล้วหงุดหงิดไม่แฮปปี้ ก็เสียของ

มี ลักษณะเรียบเกลี้ยงเป็นมันมีสีสันหลากหลายสวยงามราคาแพง จะไม่พูดถึงหินที่นำไปเจียระไนหรือหินกลางแม่น้ำนะ   แต่จะพูดถึงสีของหินที่นิยมนำมาทำน้ำตกมักจะเป็นสีน้ำผึ้งหรือสีสนิม หรือออกเขียวอมดำ หนักน่าดู ฐานรากจึงต้องดีถ้าต้องการทำสูงมากไม่ค่อยเหมาะ เพราะขนาดที่ใช้ต้องสัมพันธ์กับความกว้างและความสูงของตัวน้ำตก น้ำตกสูงใหญ่หินที่ใช้ทำน้ำตกก็ต้องใหญ่ตามสัดส่วน จะเอาก้อนเล็กก้อนน้อยมาเรียงกันยิบๆไม่สวยแล้วก็ขัดตาอย่างแรงขอบอก หินแม่น้ำโขงนี่ ก้อนใหญ่ขนาด3คนยกขึ้นไปนี่ก็หายากแล้ว ต้องสั่ง รอส่งมาจากเชียงของโน่น ที่เห็นมีขายทั่วไปส่วนใหญ่จะเป็นขนาด1คนยกนี่ก็หรูแล้ว หินชนิดนี้ถ้านำมาทำเป็นหัวน้ำตกและประกอบกับตัวลำธารก็สวยมาก ความที่เนื้อหินเรียบลื่นเป็นมันทำให้ตะไคร่ไม่ค่อยจับหรือจับก็ขัดล้างทำ ความสะอาดง่าย สวยนานเลยละ่

เมื่อระยะ หลัง หินธรรมชาติหายากขึ้น ราคาสูงขึ้น ทำให้ต้นทุนทางด้านการสร้างองค์ประกอบสวนที่เกี่ยวกับ ทำน้ำตกลำธารเลียนแบบธรรมชาติราคาสูงขึ้นตามไปด้วย ตอนหลังเลยมีการนำวัสดุประดิษฐ์ทดแทนหินธรรมชาติมาใช้ คือ หินที่เรียกว่า หินเทียม

ซึ่งหินเทียมนี้ นอกจากหินที่ทำจากไฟเบอร์แล้วยังมี หินเทียมที่ทำจากเทคนิคอื่นๆได้อีกหลายวิธี เป็นหินที่ทำเสร็จแล้วดูผิวเผิน หรือบางทีไม่บอกไม่รู้ เลียนแบบรูปร่าง สี พื้นผิวของหินได้ไกล้เคียงของจริง อันนี้แล้วแต่ ทักษะและฝีมือของช่าง ด้วย จะให้ปั้นเป็นก้อนใหญ่ขนาดไหน รูปร่างอย่างไร พื้นผิวอย่างไร เลือกได้หมด ทำให้ออกแบบง่าย กำหนดทางน้ำได้อย่างใจ ไม่ต้องใช้โครงสร้างฐานรากหนักหนาเพราะกลัวทรุด สามารถทำประกอบในพื้นที่จริงได้เลย หรือทำเสร็จแล้วยกไปตั้งหากหน้างานไม่สะดวก

กรุ รอบก้อนโดยใช้กระดาษหนาหรือถุงปุ๋ยสำหรับกันปูนร่วงเวลาฉาบปูนทับโครง ภายในจะกลวงทำให้น้ำหนักเบา หินก้อนใหญ่ๆใช้คนยกแค่2-3คนก็เคลื่อนย้ายได้สะดวก

แบบ นี้ใช้ปั้นเป็นก้อนๆแล้วนำมาประกอบเข้าด้วยกัน  การทำพื้นผิวนั้นใช้แบบที่ทำจากซิลิโคนที่นำไปหล่อเข้ากับหินจริงๆ เสร็จแล้วนำมาปั๊มลายบนปูนที่ฉาบไว้ขณะที่ยังไม่แห้ง ผึ่งแดดลมไว้จนปูนแห้งสนิทถึงมาเข้าขั้นตอนการทำสี ซึ่งจะเลือกให้เป็นสีอะไรก็ได้

วิธีการทำหินเทียมที่เจาะลึกมาก ไม่บอกเพราะบอกไม่ได้มากกว่านี้

เว้นไว้ให้พวกมืออาชีพบรรเลงเองดีกว่า

Tipvipa..V

ส่วนอีกเทคนิคที่จะกล่าวถึงคือการทำ หินเทียมที่ใช้โครงภายในต่างกัน

22/9/2012

Tipvipa..V

มัว แต่ไปเรื่องอื่นอยู่ไม่มีเวลามาอัพที่นี่ ปล่อยทิ้งไว้ซะหลายเดือน มีเตือนมาทางเมล์ว่าเขียนเรื่องนี้ยังไม่จบ เลยต้อง รวบรวม ทั้งรูป ทั้งเรื่องว่าจะต่อยังไงดี

เมื่อ2-3วัน ที่ผ่านมาไปกาฬสินธ์ ได้ไปชมสวนป่าสะออนมา เอารูปมาดูกัน มีทั้งป่าทั้งหินนั่นแหละมีสวนสัตว์อยู่ที่นั่นด้วย ดูเพลินๆ คลายเครียดเล็กน้อย

ได้เรื่องหินมาโชว์ด้วย เขาจัดสวนหย่อมไว้โดยใช้หินชนิดต่างๆมาประกอบ แล้วก็มีป้ายติดกำกับไว้ไว้

รูปพวกนี้ได้มาจากที่นี่ คือ

สวนสวรส ไปเที่ยว สวนสะออน มา เก็บรูปมาฝากเล็กน้อย

ยังมีต่อ.....(ช่วงกลางนี่หลายปีแล้ว)

Tipvipa..V